ఆయుర్వేదం ప్రకారం ఫుడ్ని మూడు కేటగిరీలుగా చెప్తారు. అవి... సాత్విక్, రాజసిక్, తామసిక్. ఈ మూడు రకాల ఆహారాలు మనిషి శారీరక, మానసిక ఆరోగ్యం మీద ప్రభావం చూపుతాయి. అందుకే వీటి గురించి బేసిక్ విషయాలు తెలుసుకుంటే ఏ ఫుడ్ ఎలాంటి ప్రభావాన్ని చూపుతుంది అనేది తెలుస్తుంది.
సాత్విక్ డైట్
సాత్విక్(సత్వ) డైట్ అంటే తేలికైన, పోషకాలు నిండిన ఫుడ్. ఈ ఫుడ్లో ఏ రుచి అయినా ఎక్కువగా ఉండదు. అంటే మరీ తియ్యగా, ఉప్పగా, కారంగా అన్నమాట. సింపుల్గా చెప్పాలంటే మనసుకి ప్రశాంతతను ఇచ్చి, శరీరాన్ని శుభ్రపరిచేది ఈ సాత్విక్ డైట్. ఈ డైట్లో ప్రాసెస్ చేయని ఫుడ్ ప్రాణ(లైఫ్ ఫోర్స్)ను కలిగి ఉంటుంది. దానివల్ల శరీరం, మనసు రెండూ కొత్త శక్తితో నిండిపోతాయి. ఈ ఆహారం వండడం, తినడం మూడు నుంచి నాలుగు గంటల్లో పూర్తవుతుంది.
సాత్విక్ ఎందుకు?
సాత్విక్ ఫుడ్ మనల్ని మానసికంగా, శారీరకంగా మంచిగా ఉండేలా చేస్తుంది. శరీరం, మనసు మధ్య సమతుల్యతను ఉంచుతుంది. క్రమం తప్పకుండా సాత్విక్ డైట్ను తీసుకుంటే బాడీ టిష్యూస్ రిపేర్ అవుతాయి. డెవలప్ అవుతాయి కూడా.
సాత్విక్ ఫుడ్స్ ఇవి...
బియ్యం, గోధుమలు, ఓట్స్, పప్పు దినుసులు, పెసలు
తాజా ఆకుపచ్చని కాయగూరలు అంటే పాలకూర, గ్రీన్ (ఫ్రెంచ్)బీన్స్, మసాలా
దినుసులతో ఉడికించిన కాయగూరలు
దానిమ్మ, యాపిల్, అరటి, ఆరెంజ్, ద్రాక్ష వంటి తాజా పండ్లు
తాజా పండ్ల, కాయగూరల జ్యూస్లు
తాజా లేదా దోరగా వేగించిన గింజలు, నట్స్
తాజా మజ్జిగ, పెరుగు, వెన్న, నెయ్యి. తాజా పాలు కూడా సాత్విక ఆహారం కిందకే వస్తాయి. కానీ ఒకసారి వీటిని పాశ్చరైజ్(శుద్ధి) చేస్తే అవి తామసిక్ ఫుడ్ కిందకు వస్తాయి.
కొబ్బరి నూనె, నువ్వుల నూనె, ఆలివ్ నూనె
అల్లం, యాలకలు, దాల్చిన చెక్క, సోంపు, ధనియాలు, పసుపు వంటి మసాలాలు
తేనె, బెల్లం, ముడి చక్కెర
తామసిక్ డైట్
మైదా, పేస్ట్రీ, పిజ్జా, బర్గర్, చాకొలెట్స్, సాఫ్ట్ డ్రింక్స్, నాన్, టీ, కాఫీ, చైనీస్ ఫుడ్, పొగాకు, ఆల్కహాల్తో పాటు క్యాన్డ్, ప్రిజర్వ్డ్ ఫుడ్స్ వంటి జామ్, పచ్చళ్లు, ఫర్మెంటెడ్ ఫుడ్స్ తామసిక్(తామస్) డైట్ కిందకు వస్తాయి. ఇవేకాకుండా పకోడీ వంటి వేపుళ్లు, పంచదారతో చేసే స్వీట్స్, ఐస్క్రీమ్స్, పుడ్డింగ్స్ కూడా ఉంటాయి. అందరికీ అర్ధమయ్యే భాషలో చెప్పాలంటే ... ఎంజాయ్ చేసే ఫుడ్స్లో చాలావరకు తామసిక్ డైట్ కిందకు వస్తాయి. ఇందులో కారం, ఉప్పు, తీపి, కొవ్వు ఉన్న పదార్థాలన్నీ ఉంటాయి. తామసిక్ క్యారెక్టరస్టిక్ ఏంటంటే అతిగా తినడం.
తింటే ఏమవుతుంది?
బుర్ర మబ్బుగా ఉంటుంది. గందరగోళం, చుట్టు పక్కల పరిస్థితులతో అంటీముట్టనట్టు ఉంటారు. వండి నిల్వ ఉండేవి, వేడిచేసుకుని తినేవి, బాగా నూనె ఉండేవి లేదా తింటే పొట్టలో భారంగా అనిపించేది ఈ తామసిక్ ఫుడ్. ఇవన్నీ ఫేక్ ఫుడ్స్ అన్నమాట. ఇలాంటివి తినడం వల్ల కోపం, హింసా ప్రవృత్తి పెరుగుతుంది.
తామసిక్ ఫుడ్స్ ఇవి...
మాంసం, చేప, తెల్లని పిండి, నిల్వ ఉంచిన ఆహారం, రాత్రి నిల్వ ఉన్న ఫుడ్.
అధికంగా స్టార్చ్ ఉన్న, క్యాన్డ్, టిన్డ్ ఫుడ్
విస్కీ, రమ్ వంటి హార్డ్ లిక్కర్
తెల్లటి చక్కెర, తెల్లటి పిండి
చల్లని, పాశ్చరైజ్ పాలు, పెరుగు, చీజ్
ఫ్రెంచ్ ఫ్రైస్, డిప్స్, ఉప్పు వేసి నిల్వ ఉంచిన పదార్థాలు
ఫ్యాట్స్, ఆయిల్స్, షుగర్స్, పేస్ట్రీస్
రాజసిక్ డైట్
రాజసిక్ (రాజస్) అన్ని రకాల గింజ ధాన్యాలు, పప్పులు(మొలకలు కావు), కాయగూరలు, ఉల్లి, వెల్లుల్లి, గుడ్లు, చేప, చికెన్, మాంసం వంటివి వస్తాయి. ఈ ఆహారంలో మనుక కావాల్సినవన్నీ లభిస్తాయి. ఈ డైట్ను అప్పటికప్పుడు వండుకుని తింటారు.
తింటే ఏమవుతుంది?
ఈ ఆహారం తింటే శరీరంలో పిత్త, వాత లేదా ఇతర దోషాలు పెరుగుతాయి. ఈ ఆహారం శరీరానికి, మనసుకు శక్తిని ఇస్తుంది. ఈ ఫుడ్ ఎక్కువగా తింటే హైపరాక్టివిటీ, రెస్ట్లెస్నెస్, కోపం, చిరాకు, నిద్రలేమి వంటివి వస్తాయి. రక్తంలో వ్యర్ధాలు పెరుగుతాయి. రాజసిక్ ఫుడ్ తినడానికి టేస్టీగా ఉంటుంది.
రాజసిక్ ఫుడ్స్ ఇవి...
మాంసం, చేప, మసాలాలు, ఉప్పు, పులుపు ఎక్కువగా ఉన్నవి.
ఘాటైన కాయగూరలు, ఆలుగడ్డ, క్యాబేజీ, బ్రొకోలి, కాలీఫ్లవర్ ఎక్కువగా తినడం.
జామ్, జెల్లీ, ఫ్లేవర్డ్, ప్రిజర్వ్డ్ ఫుడ్స్
వైన్స్, ఆల్కహాలిక్ డ్రింక్స్, సోడా, కోలా, కాఫీ
వేపుళ్లు. వేగించిన, ఉప్పు నిండిన ఆహారం, ఆవాలు.
పుల్లటి పాలు, మీగడ
మిర్చి, వెల్లుల్లి, ఉల్లి, పచ్చళ్లు, వెనిగర్
బ్రౌన్ లేదా బ్లాక్ చాకొలెట్