మధ్యప్రదేశ్లోని కెన్, ఉత్తరప్రదేశ్ బెట్వా నదుల రివర్ ఇంటర్ లింకింగ్ నేషనల్ ప్రాజెక్టుకు మాజీ ప్రధాన మంత్రి అటల్ బిహారీ వాజ్పేయి శత జయంతిని పురస్కరించుకుని మధ్యప్రదేశ్లోని ఖజురహోలో ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ శంకుస్థాపన చేశారు. ఈ ప్రాజెక్టు ద్వారా మధ్యప్రదేశ్లోని 10 జిల్లాలకు చెందిన 44 లక్షల మందికి, ఉత్తరప్రదేశ్కు చెందిన 21 లక్షల మందికి తాగునీటి సౌకర్యంతోపాటు ఇరు రాష్ట్రాల్లో కొన్ని జిల్లాలకు ఇరిగేషన్ సౌకర్యాలు అందుబాటులోకి వచ్చి 7.18 లక్షల రైతుల కుటుంబాలకు లబ్ధి చేకూరనున్నది.
ఈ ప్రాజెక్టులో భాగంగా నిర్మించే హైడ్రో పవర్ ప్రాజెక్ట్ ద్వారా 103 మెగావాట్ల గ్రీన్ ఎనర్జీ ఉత్పత్తి చేయవచ్చు. అదే స్థాయిలో కొత్త ఉపాధి అవకాశాలు ఏర్పడతాయి. మెరుగైన నీటి నిర్వహణ, పారిశ్రామిక యూనిట్లకు తగినంత నీటి సరఫరా పారిశ్రామిక అభివృద్ధి జరుగుతుంది. ఈ ప్రాజెక్టు పూర్తయితే పంటల ఉత్పత్తి పెరగడంతో రైతుల ఆదాయం పెరిగే అవకాశం ఉంటుంది. దీంతో గ్రామీణ ఆర్థిక వ్యవస్థ బలోపేతం అవుతుంది. ఈ ప్రాజెక్టుతో ఉత్తరప్రదేశ్లో 59 వేల హెక్టార్లకు ఏడాది పొడవునా నీటిని అందించవచ్చు. మొత్తం 1.92 లక్షల హెక్టార్ల విస్తీర్ణంలో ఇప్పటికే ఉన్న నీటిపారుదల వ్యవస్థను స్థిరీకరించవచ్చు. ఈ ప్రాజెక్టు కోసం మొత్తం రూ.44 వేల కోట్లు ఖర్చు చేయనున్నారు.
- 2009లో అప్పటి కేంద్ర ప్రభుత్వం కెన్–బెట్వా నదుల అనుసంధాన ప్రాజెక్టును జాతీయ ప్రాజెక్టుగా ప్రకటించింది. మొత్తం ఒకేసారి కాకుండా దశలుగా విభజించి పనులు చేపట్టాలని నిర్ణయించింది.
- అండర్ గ్రౌండ్ ప్రెషరైజ్డ్ పైప్ ఇరిగేషన్ విధానంలో చేపడుతున్న దేశంలోనే అతిపెద్ద నీటిపారుదల ప్రాజెక్ట్ ఇది.
- కెన్ – బెట్వా రివక్ లింక్ ప్రాజెక్ట్ శంకుస్థాపన సందర్భంగా ఏర్పాటు చేసిన కార్యక్రమంలో వాజ్పేయి శతజయంతిని పురస్కరించుకుని స్మారక తపాలా బిళ్లను, రూ.100 నాణాన్ని మోదీ విడుదల చేశారు.
- 1153 అటల్ గ్రామ్ సుశాన్ బిల్డింగ్లకు కూడా ప్రధాని శంకుస్థాపన చేయడంతోపాటు ఖాండ్వా జిల్లాలో ఏర్పాటు చేసిన ఓంకారేశ్వర్ ఫ్లోటింగ్ సోలార్ ప్రాజెక్టును కూడా వర్చువల్గా ప్రారంభించారు.
- కెన్, బెట్వా నదులు
- కెన్, బెట్వా నదులు మధ్యప్రదేశ్లో ఉద్భవించాయి. ఈ రెండు నదులు యమునా
- నదికి ఉపనదులు.
- కెన్ నది ఉత్తరప్రదేశ్లోని బండా జిల్లాలో యమునా నదిలో హమీపూర్ జిల్లాలోని బెట్వా నదితో కలుస్తుంది.
- రాజ్ఘాట్, పరిచా, మటాటిటా ఆనకట్టలు బెట్వా నదిపై ఉన్నాయి. కెన్ నది పన్నా టైగర్ రిజర్వ్ గుండా ప్రవహిస్తుంది.
